Trong môi trường nuôi trồng thủy sản ngày nay, khi sản lượng ngày càng đẩy lên cao, mật độ nuôi ngày càng dày thì chất lượng nước trở thành yếu tố then chốt quyết định thành hay bại của cả vụ nuôi.
Nước không đơn thuần chỉ là “môi trường sống”, mà là hệ sinh thái hoàn chỉnh, nơi vật nuôi, vi sinh vật, tảo, khoáng chất cùng tồn tại và tương tác. Nếu hệ sinh thái ấy mất cân bằng cho dù bạn có dùng bao nhiêu thức ăn tốt, bao nhiêu thuốc phòng bệnh thì tôm, cá cũng khó phát triển như mong muốn.
Thực tế cho thấy:
- Có những ao nước trong veo nhưng tôm chết bất ngờ vì khí độc.
- Có những trại chi tiền mạnh tay cho hóa chất xử lý, nhưng mỗi lần mưa xuống lại như “lật bài”, môi trường rối loạn, vật nuôi bỏ ăn.
- Ngược lại, nhiều hộ nuôi lại rất ổn định, ít bệnh, tôm lớn đều dù ít dùng thuốc.
Sử dụng men vi sinh và chế phẩm sinh học không còn là xu hướng, mà là “chân lý” cho người nuôi hiện đại. Không chỉ vì tính an toàn, thân thiện mà vì nó giúp bạn kiểm soát môi trường bằng cách hỗ trợ tự nhiên vận hành hiệu quả.
- Hoạt động của men vi sinh
Men vi sinh là tập hợp các vi khuẩn có lợi, thường gồm các chủng như:
- Bacillus subtilis / Bacillus licheniformis: Phân hủy chất hữu cơ, cặn bã, bùn đáy
- Nitrosomonas spp.: Oxy hóa Amoniac (NH₃) thành Nitrite (NO₂⁻)
- Nitrobacter spp.: Chuyển Nitrite thành Nitrate (NO₃⁻), ít độc hơn
- Lactobacillus / Saccharomyces (nấm men): Ức chế vi khuẩn gây bệnh, tăng miễn dịch
Chúng giúp cân bằng hệ vi sinh trong ao, giảm độc tố, ổn định màu nước và tạo điều kiện cho vật nuôi phát triển khỏe mạnh.
- Tác dụng cụ thể của ao nuôi
| Vấn đề thường gặp | Vi sinh giải quyết thế nào? |
| Bùn đáy dày, nước đục, mùi hôi | Phân hủy chất hữu cơ – giảm mùi – ổn định màu nước |
| Khí độc cao (NH₃, H₂S, NO₂⁻) | Chuyển hóa các khí độc sang dạng ít độc |
| Vi khuẩn gây bệnh tăng cao | Cạnh tranh, ức chế mầm bệnh – tăng miễn dịch vật nuôi |
| Mất cân bằng pH, độ kiềm | Kết hợp vi sinh và khoáng để ổn định hệ đệm trong nước. |
- Ứng dụng một số men vi sinh vào xử lý nước thủy sản
1. Vi sinh xử lý nước ( men vi sinh xử lý nước dành cho thủy sản)
- Thành phần:
- Bacillus subtilis
- Bacillus licheniformis
- Các enzyme: Amylase, Protease, Cellulase….
- Công dụng:
- Xử lý khí độc, cải thiện oxi đáy ao, làm nước trở nên sạch sẽ, ổn định màu nước.
- Phân hủy chất hữu cơ dư thừa, phân tôm, xác tảo, làm sạch nhầy nhớt đáy ao.
- Kích thích vi sinh có lợi trong ao cùng phát triển, duy trì hệ sinh thái ao nuôi phù hợp cho nuôi tôm.
- Liều dùng và cách sử dụng:
- 108 CFU/gam: 150 – 200 gam/ 1.000 m3
- 109 CFU/gam: 150 – 100 gam/ 1.000 m3
- Ao thả lâu ngày nước quá dơ: sử dụng liều gấp đôi, 3 – 5 ngày/ lần
- Hòa tan men xử lý với nước, khuấy trực tiếp tạt xuống ao
- Sử dụng tốt nhất vào 9 – 10h sáng.
2. Vi sinh xử lý đáy ao ( men vi sinh xử lý nước và đáy ao BZT)
- Thành phần: trong 1kg
- Bacillus subtilis
- Bacillus licheniformis
- Các enzyme: Amylase, Protease, Cellulase….
Công dụng:
- Xử lý khí độc, cải thiện oxi đáy ao, làm nước trở nên sạch sẽ, ổn định màu nước.
- Phân hủy chất hữu cơ dư thừa, phân tôm, xác tảo, làm sạch nhầy nhớt đáy ao.
- Kích thích vi sinh có lợi trong ao cùng phát triển, duy trì hệ sinh thái ao nuôi phù hợp cho nuôi tôm.
- Làm giảm sự phát tiển của tảo độc và vi khuẩn gây hại trong ao nuôi.
Liều dùng:
- Xử lý nước và đáy ao: 100 – 150 gam/1.000 m3, định kỳ 5 – 7 ngày/lần
- Ao thả lâu ngày:sử dụng liều gấp đôi, định kỳ 3 – 5 ngày/lần
Men vi sinh đáy BZT
Một số lưu ý khi sử dụng men
- Không sử dụng vi sinh ngay sau khi dùng thuốc tím, chlorine, BKC (ít nhất chờ 48–72h)
- Không tạt vi sinh vào giữa trưa nắng gắt, khi nhiệt độ nước trên 33°C
Không dùng vi sinh nếu nước ao đang bị thiếu oxy (phải sục khí tốt trước và sau khi tạt) - Không để vi sinh hoặc khoáng tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời quá lâu trước khi tạt
Quản lý ao nuôi bằng men vi sinh và chế phẩm sinh học không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là tư duy hiện đại của người nuôi chuyên nghiệp, những người muốn nuôi ổn định, giảm rủi ro và đi đường dài. Vi sinh không phải là “thần dược”, nhưng khi được dùng đúng cách – đúng thời điểm – đúng liều lượng, nó sẽ âm thầm kiến tạo một môi trường ao nuôi khỏe mạnh, cân bằng, ít bệnh – từ gốc rễ.
Khi bạn đầu tư cho chất lượng nước bằng sinh học, bạn không chỉ bảo vệ vụ nuôi hiện tại mà còn gìn giữ môi trường cho những vụ sau. Và điều đó mới là bền vững thực sự trong nuôi trồng thủy sản. Hi vọng qua bài viết bà con có cách nhìn đúng hơn về vi sinh.
