Một nhóm các nhà nghiên cứu của Brazil đã kiểm tra việc sử dụng một số chủng probiotic khác nhau để hoạt động như kháng sinh và kiểm soát vi khuẩn gây bệnh trong tôm. Nhóm đã xuất bản báo cáo của mình trong tạp chí Aquaculture.

Công việc này nhằm mục đích hiểu được tiềm năng của việc sử dụng các chủng vi khuẩn probiotic cụ thể để cải thiện điều kiện nuôi tôm. Nghiên cứu đã tiến hành đánh giá hoạt tính kháng khuẩn trong phòng thí nghiệm của Bacillus subtilis và Shewanella algae đồng thời thách thức với tác nhân gây bệnh là Vibrio spp trên tôm thẻ chân trắng được bổ sung các probiotics này vào khẩu phần ăn.

Nuôi tôm đã trở thành một hoạt động nuôi trồng thủy sản chính ở một số quốc gia trên Thế giới như Ấn Độ, Thái Lan, Việt Nam…và sản xuất khoảng 3,49 triệu tấn tôm với trị giá khoảng 15 tỷ đô la mỗi năm. Tôm thẻ chân trắng Litopenaeus vannamei cũng là một trong những loài chính được nuôi ở Brazil.

Tuy nhiên, sản xuất tôm phải đối mặt với thách thức từ bệnh tật và điều kiện môi trường xấu đi. Các đợt bùng phát dịch bệnh thường xuyên xảy ra với tác nhân chính là virus và vi khuẩn Vibrio spp đã đã gây ra tổn thất kinh tế nặng nề. Thuốc kháng sinh đã được sử dụng để kiểm soát các tác nhân gây bệnh và hạn chế sự phát triển của vi sinh vật có hại. Tuy nhiên, các vi khuẩn gây bệnh này lại trở nên đề kháng với các kháng sinh được sử dụng do đó làm giảm hiệu quả điều trị và tăng chi phí cho người nuôi.

Một phương pháp điều trị thay thế là việc sử dụng probiotic để kiểm soát các tác nhân gây bệnh. Probiotics cho nuôi trồng thủy sản thường được định nghĩa là một tập hợp các vi sinh vật sống có lợi, khi được sử dụng với số lượng thích hợp có thể có các vai trò chính như: cạnh tranh bám dính bề mặt, cạnh tranh dinh dưỡng với sinh vật có hại, nguồn cung cấp dinh dưỡng và các enzyme tiêu hóa.

Probiotics cũng có thể thúc đẩy phản ứng miễn dịch của vật chủ với mầm bệnh. Nghiên cứu trước đây cho thấy việc sử dụng Bacillus subtilis đã có kết quả đầy hứa hẹn bao gồm cải thiện hiệu suất tăng trưởng, quản lý bệnh tật và sức khỏe. Còn Shewanella algae cũng đã được quan tâm như là một probiotic vì nó có thể làm giảm tác nhân gây bệnh nhờ sự ức chế vi khuẩn Vibrio harveyi.

Shewanella algae hình que, vi khuẩn Gram âm, di động với 1 tiêm mao. Được phân lập ở vùng biển có độ mặn từ 15 – 20 phần ngàn, nó phát triển nhiều ở các vùng biển ấm trên thế giới.

Trong nghiên cứu trong điều kiện phòng thí nghiệm, các chủng probiotic thử nghiệm Bacillus subtilis (IPA-S.51) và Shewanella algae (IPA-S.252 và IPA-S.111) cùng với một probiotic thương mại (CP) đã được thử nghiệm nhằm đánh giá việc ức chế tác nhân gây bệnh.

Trong thử nghiệm cho ăn, hai chủng thử nghiệm khác nhau – Bacillus subtilis (IPA-S.51) và Shewanella algae (IPA-S.252) đã được bổ sung vào thức ăn cho tôm thẻ chân trắng L. vannamei trong thời gian 45 ngày.

Các thông số trên của tôm được ghi nhận bao gồm tỷ lệ sống, trọng lượng cuối cùng, tỷ lệ tăng trọng, tốc độ tăng trưởng cụ thể (SGR) và tăng trọng hàng ngày.

Các mẫu của gan tụy, ruột và phân tôm được thu thập hàng tuần để kiểm tra tổng số vi khuẩn dị dưỡng và bằng môi trường nuôi cấy TCBS, các loại probiotic và pH cũng được đo hàng ngày.

Trong những thử thách với các tác nhân gây bệnh, cả ba loại vi khuẩn probiotic thử nghiệm đều cho thấy hoạt tính kháng khuẩn chống lại V. alginolyticus và vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus . Bacillus subtilis (IPA-S.51) đã chứng minh hiệu quả ở một phạm vi rộng hơn của độ mặn và pH thử nghiệm.

Các ứng cử viên probiotic Bacillus subtilis (IPA-S.51) và Shewanella algae (IPA-S.252) có tác dụng ức chế tác nhân gây bệnh Vibrio trong các giai đoạn phát triển khác nhau. Về điều kiện pH và NaCl, mức độ đối kháng tối đa ở cùng mức với nuôi tôm tối ưu.

Trong thử nghiệm cho ăn, nhóm tôm được bổ sung thức ăn chứa Bacillus subtilis (IPA-S.51) có trọng lượng cuối cùng lớn hơn. cải thiện tỷ lệ tăng trưởng và tăng trọng hàng ngày khi so sánh với các tôm khác. Tôm trong nhóm đối chứng có tỷ lệ sống là 86,8%, trong khi khẩu phần ăn chứa Shewanella algae (IPA-S.252) đạt 75% và khẩu phần Bacillus subtilis (IPA-S.51) có tỉ lệ sống 100%.

Số lượng vi khuẩn trên đĩa thạch TCBS khi phân tích thành phần trong gan tụy là cao hơn đối với IPA-S.51 trong tuần 1 và 4, trong khi chúng cao hơn đối với IPA-S252 trong tuần 1, 3 và 5. IPA-S.252 chứng kiến sự gia tăng số lượng TCBS trong ruột trong tuần 3 và 4, nhưng tổng lượng hóa TCBS tăng trong tuần thứ 5 đối với tất cả các chế độ ăn. Chứng tỏ các probiotic (IPA-S.51 và IPA-S.252) có thể kiểm soát Vibrio trong gan tụy.

Nhìn chung, kết quả của cho thấy rằng việc cho ăn dòng B. subtilis cải thiện đáng kể sự tăng trưởng của tôm và probiotics này có thể phát triển tốt trong gan tụy và ruột tôm. Thức ăn bổ sung với Shewanella argas và chủng B. subtilis cũng có thể kiểm soát Vibriosp trong gan tụy tôm thẻ chân trắng L. vannamei. Báo cáo này cung cấp thêm một loài probiotics mới rất có tiềm năng trong việc thúc đẩy tăng trưởng của tôm nuôi và ức chế một số tác nhân gây bệnh. Đây cũng là gợi ý cho các nhà sản xuất probiotics thương mại để thử nghiệm những loài này trên quy mô lớn và ứng dụng nhằm cải thiện sự phát triển của tôm nuôi.

Trích Tép Bạc