Khoa học và quản lý quá trình lột xác ở tôm nuôi

Hiểu được tác động của khoáng cũng như vai trò của pH, oxy hòa tan và chất lượng nước thì kiểm soát được sự lột vỏ của tôm.

Môi trường tự nhiên của tôm biển có một lượng lớn các khoáng chất. Tôm lớn lên bằng cách lột vỏ, hình thành một lớp vỏ mới bên dưới lớp vỏ cũ, lớp vỏ mới sau đó sẽ cứng lại. Quá trình này cho phép tôm lớn lên. Không có quá trình lột vỏ, tôm sẽ không tăng trưởng và thất bại trong việc lột vỏ đồng nghĩa với cái chết.

Trong môi trường sống tự nhiên, tôm có thể tìm kiếm một nơi thích hợp để lột vỏ. Khó khăn duy nhất mà chúng phải đối mặt là những con vật săn mồi; để tránh thời điểm dễ tổn thương này, tôm cần phải vượt qua quá trình lột xác thật nhanh. Những điều kiện cần cho sự lột xác này gồm: đủ lượng khoáng chất và Ôxy; và không có sự hiện diện của khí độc. Nhưng trong ao nuôi, những hạn chế bao gồm: không đủ không gian, khoáng chất, oxy và khí độc được sinh ra từ các mùn bả hữu cơ không được quản lý tốt. Những hạn chế này có thể làm tôm chết sau khi lột vỏ do vỏ không cứng lại được, dễ dàng có những vết thương để lại trên vỏ, hoặc vỏ có màu xanh dương hay vỏ mỏng hơn bình thường.

Trong bài này, tôi sẽ chia sẻ vài quan điểm và thông tin về quản lý lột vỏ (lột xác) ở tôm để hiểu rõ hơn về quá trình lột vỏ và giới thiệu một vài giải pháp hữu ích cho vài vấn đề.

Hiểu về vỏ tôm

Vỏ tôm là bộ xương ngoài, một cái áo giáp hay tấm khiên để bảo vệ cơ thịt của nó khỏi động vật ăn thịt và mầm bệnh. Nó cũng giúp giữ cơ thể mềm trong hình dạng con tôm. Không có vỏ, tôm sẽ giống một con sâu. Vỏ tôm gồm hai thành phần: 55% khoáng vô cơ phần lớn là Calcium và Mg với các loại khoáng khác. 45% còn lại gồm chitin (hợp chất protein chitin được cấu thành từ carbohydrate và protein) và cả hệ thống cảm giác giúp tôm có thể phát hiện sự thay đổi của môi trường và có thể điều chỉnh theo đó.

Lợi ích của việc lột vỏ

Khi tôm loại bỏ lớp vỏ cũ và hình thành một vỏ mới, nó không chỉ tăng trưởng mà còn giúp tôm loại bỏ các vết sẹo, vết thương, tạp chất, vi khuẩn cũng như kí sinh trùng trên vỏ tôm và các bộ phận khác như chân, râu.  Nó sau đó có một cơ thể mới và hoàn hảo. Đó là một phần chọn lọc tự nhiên, để chọn ra con tôm tốt nhất và loại bỏ những con tôm yếu.

Những nhu cầu cần thiết trong quá trình lột vỏ

Trải qua quá trình lột xác, tôm sẽ sử dụng oxy ở tỉ lệ gấp đôi so với bình thường. Nó cần dùng năng lượng để lột vỏ; nếu việc cung cấp oxy bị thiếu, nó sẽ chết. Một điều kiện khác là tôm cần pH thấp hơn 8.3 để có thể hấp thụ khoáng chất từ lớp vỏ cũ; ngược lại nó sẽ không thể hình thành lớp vỏ mới. Nó cần một nơi sạch sẽ và an toàn để nghỉ ngơi và xây dựng một cái vỏ mới, không có khí độc (H2S) và bùn, và có đủ oxy hòa tan ở nơi nghỉ ngơi. Nó cần một tỉ lệ thích hợp khoáng Mg, Ca và K và nguồn thức ăn đủ protein để xây dựng cấu trúc cơ thể sau lột vỏ.

Các dấu hiệu và dự báo

Thông thường tôm sẽ không lột vỏ đồng loạt vào cùng một thời điểm. Thường thường, chúng có xu hướng lột vỏ qua thời kỳ thủy triều cao hay trăng tròn. Ví dụ, nếu sự lột vỏ xảy ra trong bảy ngày tới với chỉ khoảng 10 con trong tổng số 100 con thì trong ngày thứ 5 nếu có hiện tượng thủy triều cao trong ngày thì sẽ có nhiều tôm lột xác hơn vào ngày thứ 5 này, nó vào khoảng 30-40 con tôm trong một ngày. Trải qua ngày lột xác, nếu pH trong ao cao (trên 8.3), tôm sẽ đợi đến khi pH hạ xuống 8.3 sẽ bắt đầu lột xác và thường sẽ xảy ra vào ban đêm.

Sau khi tôm lột vỏ đồng loạt, người nuôi sẽ nhìn thấy vỏ lột và các vệt bọt dài hay bong bóng. Vỏ tôm mới nhìn sạch sẽ, trong và  mỏng. Tuy nhiên, vì sự thiếu hụt lượng khoáng chất trong nước do lượng khoáng này đã được tôm sử dụng cho việc lột vỏ qua đêm, có khả năng sẽ xảy ra sự sụp tảo 2-3 ngày sau lột xác. Việc người nuôi nhận biết được thời điểm lột xác đồng loạt (ngày thứ 5 như ví dụ trên) và chuẩn bị cho điều đó là rất quan trọng. Dữ liệu trong bảng 1 dưới đây có thể giúp người nuôi xác định khi nào lần lột vỏ kế tiếp sẽ đến (chu kỳ lột vỏ tôm).

Nguồn: Dr. Booyarat Pratumchart, phòng khoa học thủy sinh, khoa khoa học, đại học Burapha và Dr. Chalor limsuwan, trung tâm nghiên cứu thương mại thủy sản, đại học Kasetsart, Thái Lan

Trích Tép Bạc

Bà con có thể tham khảo sử dụng sản phẩm của công ty TNHH Công Nghệ Sinh Học Biopro Khánh Hòa:

      Khoáng Biopro 7+ (Khoáng vi lượng và axit amin giúp tôm lột vỏ tăng trọng nhanh)

  • Bổ sung các khoáng chất có nguồn gốc hữu cơ, bao gồm 7 khoáng chất kết hợp với các axit amin cùng các I – Ốt giúp cho tôm tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng, tăng cường chất đề kháng trong các giai đoạn phát triển.
  • Kích thích tôm lột xác giúp tôm lớn nhanh, cứng vỏ.
  • Giúp chống stress cho tôm, tăng cường khả năng miễn dịch và tạo điều kiện phục hồi sức khỏe nhanh chóng sau bệnh.
  • Cải thiện nhanh chóng tình trạng thiếu vi lượng khoáng chất.
  • Cải thiện sức sống, sức tăng trưởng, giảm FCR và nâng cao chất lượng tôm thịt.
  • Liều dùng và cách sử dụng: trộn đều thức ăn theo hướng dẫn
  • Tôm mới thả đến 30 ngày: 3 – 5gam/kg thức ăn.
  • Tôm từ 30 ngày đến thu hoạch: 2 – 3gam/kg  thức ăn.
  • Bảo quản: nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
  • Đóng gói: 25kg/thùng
  • Trang chủ
  • Phone
  • Mail
  • Zalo