Sử dụng chiết xuất Yucca và nấm men trong nuôi cá rô phi

Yucca (Yucca schidigera) (là một cây thuốc, có nhiều thành phần hoạt tính sinh học bao gồm saponin và polyphenol. Các hợp chất phenolic này có vai trò cải thiện sức khỏe và năng suất của cá. Bên cạnh thảo dược, chế phẩm sinh học thường được sử dụng để cải thiện sự tăng trưởng, sức khỏe và khả năng miễn dịch của cá, tôm. Với mục đích này, nấm men Saccharomyces cerevisiae được sử dụng như một chế phẩm sinh học do tác dụng tích cực của nó đối với động vật thủy sản.

Cá rô phi (28 – 32g) được bố trí ngẫu nhiên với 4 nghiệm thức: đối chứng (ĐC), NT1: bổ sung 1g YE/m³, NT2: bổ sung 1g nấm men/m³ và NT3: 1g nấm men + YE/m³.

Cải thiện chất lượng nước

Chất lượng nước là yếu tố quan trọng nhất để đạt được năng suất và sản lượng cá tối ưu. Trong nghiên cứu này, cả nhiệt độ nước và oxy hòa tan đều không bị ảnh hưởng khi bổ sung Yucca schidigera hoặc nấm men. Điều này có thể là do các ao đang ở trong điều kiện môi trường giống nhau. Mặt khác, giá trị pH và NH3 đã giảm đáng kể so với ĐC khi sử dụng Yucca schidigera hoặc nấm men, do đó cả hai khi bổ sung vào nước đều cải thiện chất lượng nước. Nồng độ NH3 được biết là tăng khi giá trị pH và nhiệt độ nước tăng lên. Do đó, mức NH₃ giảm ở các nghiệm thức có thể liên quan đến giá trị pH giảm. 

Khả năng giảm nồng độ amoniac của Yucca schidigera  đã được ghi nhận ở cá nước ngọt và cá biển. Headon và Dawson (1990) cho rằng sự khử amoniac có thể là do sự liên kết của amoniac với một số phần nhỏ của Y.schidigera hoặc sự biến đổi amoniac thành nitrit và nitrat. 

Ngoài ra, việc sử dụng nấm men trong nghiên cứu này đã làm giảm đáng kể giá trị pH và NH₃. Điều này có thể là do hoạt động của vi sinh vật được tăng cường dẫn đến mức độ hô hấp cao hơn và tăng sản xuất CO2. Bên cạnh đó, nấm men có thể sử dụng các hợp chất nitơ làm chất dinh dưỡng dẫn đến giảm nồng độ NH₃ trong nước ao. Hơn nữa, việc bổ sung nấm men vào nước ao có thể làm tăng lượng vi khuẩn nitrat hóa dẫn đến chuyển hóa amoniac thành nitrit và sau đó thành nitrat.

Hiệu suất tăng trưởng

Lợi nhuận của việc nuôi cá trong ao xi măng và ao đất thường phụ thuộc vào chất lượng nước và năng suất của cá. Trong nghiên cứu này, năng suất tăng trưởng của cá rô phi đã được cải thiện đáng kể do việc bổ sung Yucca schidigera  hoặc nấm men, đặc biệt hiệu quả ở nghiệm thức bổ sung kết hợp nấm men và Yucca schidigera. Cá rô phi là loài cá ăn tạp, ăn tạp có thể gặm cỏ thụ động và ăn các hạt lơ lửng trong nước ao bao gồm Yucca schidigera  và nấm men. Do đó, cả hai chất bổ sung trong nước có thể cải thiện sự tăng trưởng, sức khỏe, khả năng miễn dịch và phản ứng chống oxy hóa ở loài cá này. Hơn nữa, cá ở NT sử dụng nấm men kết hợp Yucca schidigera tiêu thụ thức ăn nhiều hơn (34,6 g/con) so với nhóm ĐC (22,9 g/con). Giá trị FCR (1,37 – 1,41) và tỷ lệ sống của cá (98,3 – 100%) đều không bị ảnh hưởng bởi các nghiệm thức bổ sung Yucca schidigera  hoặc nấm men.

Các thông số sinh hóa

Các thông số sinh hóa rất quan trọng để đánh giá tình trạng dinh dưỡng, sức khỏe và khả năng thích nghi của cá với môi trường bên ngoài. Mức glucose tăng cao được biết là phản ứng chung của cá đối với tình trạng căng thẳng và chúng tương quan với mức độ cortisol tăng cao. Tuy nhiên, nồng độ glucose của cá rô phi trong nghiên cứu hiện tại không bị ảnh hưởng đáng kể khi sử dụng Yucca schidigera hoặc nấm men. Điều này cho thấy Yucca schidigera và nấm men không gây ra căng thẳng cho cá. Mặt khác, các nghiệm thức sử dụng Yucca schidigera hoặc nấm men làm tăng protein tổng số trong huyết thanh và tổng số lipid trong cá và giá trị cao nhất ở nghiệm thức sử dụng kết hợp nấm men và Yucca schidigera . 

Protein tổng số trong huyết thanh (TP huyết thanh) có thể được phân loại thành hai nhóm: ALB và GLO, đóng vai trò quan trọng trong phản ứng miễn dịch của cá. TP huyết thanh có khả năng duy trì sự cân bằng thẩm thấu giữa máu và mô và nó cũng rất nhạy cảm với độc tính kim loại. Việc bổ sung Yucca schidigera  hoặc nấm men vào nước ao trong nghiên cứu này đã làm tăng đáng kể các giá trị TP, ALB và GLO trong huyết thanh. Những kết quả này có thể là do sự kích thích DNA, sự hình thành của ribosome và sự gia tăng tổng hợp protein trong các mô gan. Thật vậy, mức ALB và GLO tăng cao có liên quan đến phản ứng miễn dịch không đặc hiệu mạnh hơn. 

AST và ALT là những enzym thiết yếu trong quá trình chuyển hóa nitơ tế bào, oxy hóa axit amin và tạo glucose ở gan và chúng có thể được sử dụng như một công cụ để phát hiện bất kỳ tác động độc hại nào gây ra tổn thương gan hoặc rối loạn chức năng gan. Trong nghiên cứu này, hoạt tính AST đã giảm đáng kể ở cá rô phi khi sử dụng Yucca schidigera  và nấm men có thể là do hiệu quả của Yucca schidigera và nấm men trong việc cải thiện sức khỏe của gan. Những phát hiện này cho thấy rằng cả Yucca schidigera và nấm men đều cho thấy tác dụng bảo vệ gan và thận. 

Chỉ số stress oxy hóa

SOD, CAT và GPx tham gia vào các cơ chế enzym giúp giảm bớt căng thẳng oxy hóa ở cá. Các enzym này có thể hoạt động để duy trì sự cân bằng bình thường và cải thiện bất kỳ sự mất cân bằng nào của quá trình oxy hóa khử trong hệ thống sinh học. Trong nghiên cứu hiện tại, việc bổ sung Yucca schidigera hoặc nấm men vào nước ao đã làm tăng đáng kể các hoạt động SOD, CAT và GPx ở cá rô phi, cho thấy đặc tính chống oxy hóa mạnh của các chất bổ sung này. Đáng chú ý, giá trị cao nhất được tìm thấy ở NT3 sử dụng kết hợp nấm men và Yucca schidigera, tiếp theo là Yucca schidigera sau đó là nấm men, giá trị thấp nhất được quan sát thấy ở nhóm ĐC.

Nhìn chung, nghiên cứu này cho thấy rằng việc sử dụng 1,0g/L Yucca schidigera kết hợp với nấm men có thể cải thiện chất lượng nước ao bằng cách giảm độ pH và mức amoniac. Hơn nữa, những chất phụ gia này giúp cải thiện sự tăng trưởng và giảm stress oxy hóa của cá rô phi.

Trích Tép Bạc