CÁCH XỬ LÍ PHÈN TRONG AO NUÔI

Nước trong những  ao nuôi được xây dựng trong nước lợ, ven biển hay nước ngọt có pH thấp do được hình thành từ vùng đất phèn tiềm tàng. Ao bị nhiễm phèn thường rất khó để xử lý triệt để. Nếu xử lý phèn trong ao nuôi bằng phương pháp thông thường phèn sẽ không hết mà chỉ lắng tụ đáy ao và có thể xuất hiện trở lại. 

Hình ảnh ao tôm bị nhiễm phèn 

  • Có hai loại phèn ảnh hưởng đến ao tôm
  • Phèn sắt ( nước đỏ): Muối kép của sắt (III) sunfat kết hợp với muối của kim loại kiềm hay amoni. Loại phèn này làm cho nước đỏ, chân, mang, đuôi tôm vàng.
  • Phèn nhôm( nước trong): Muối sunfat kép của kali và nhôm. Khi ao có phèn nhôm, nước rất trong khó lên màu, tôm rất chậm lớn.

Một phần là do người nuôi đào ao tại vùng đất phèn tiềm tàng. Hàm lượng sulfat trong đất khá cao, gặp điều kiện yếm khí và hoạt động mạnh của vi sinh vật sẽ giải phóng 

lưu huỳnh (S). Nếu hàm lượng sắt (Fe) trong đất cao thì sẽ kết hợp với lưu huỳnh tạo thành Pyrit (FeS2). Đây chính là chất gây ra phèn sắt, phèn đỏ trong ao nuôi tôm cá.

Ngoài Pyrit còn có một số tạp chất gây phèn được hình thành từ lưu huỳnh như: Các Oxit sắt (Fe), Nhôm (Al), H2S, các hợp chất hữu cơ khác. Các vùng đất nhiễm phèn thông thường sẽ có màu xám đen, hàm lượng Pyrit (FeS2) rất cao. Vì thế khi đào ao nuôi tôm cá sẽ rất khó khăn trong vấn đề xử lý phèn. 

Ảnh hưởng của phèn đến với sự phát triển của tôm 

Tôm mắc bệnh khi ao bị nhiễm phèn nặng 

  • Khó gây màu nước do tảo phát triển chậm, đặc biệt đối với tôm con (PL) ở giai đoạn đầu thì màu nước cực kỳ quan trọng..
  • Làm giảm pH trong ao, tăng độc tính khí độc
  • pH thấp làm tôm stress, kém ăn, khó lột xác, mềm vỏ, chậm lớn, tôm màu xám đen, hợp chất phèn lơ lửng bám vào mang, cản trở quá trình hô hấp của tôm. 
  • Ảnh hưởng đến sự hoạt hóa enzyme trong ao. Từ đó việc sử dụng các sản phẩm vi sinh hoặc chế phẩm sinh học xử lí đáy, bổ sung thức ăn kém hiệu quả.

Chính vì vậy, cần có phương pháp chuẩn bị và cải tạo ao nuôi thật kỹ, bón lót vôi đáy ao, nên rửa lại nhiều lần để đảm bảo nước cấp vào ao chính ổn định, sủ dụng kit kiểm môi trường để xem có hàm lượng sắt trong nước cấp không.

Xử lí ao nuôi bị phèn

Khi cải tạo ao, người nuôi không nên phơi đáy vì khi phơi hợp chất Pyrit sắt sẽ bị ôxy hóa tạo nên hydroxit sắt Fe(OH)2, giải phóng ion H+ làm pH giảm. Do vậy, cần cải tạo ướt như cày ướt ngâm nước và thau chua liên tục 3 – 4 lần. Sau khi thau chua, nếu nước vẫn có màu đỏ thì cần bón phân lân (photpho) với liều lượng 2 – 3 kg/100 m2 để giảm sắt. 

Bón vôi nông nghiệp (CaO) để khử trùng, tăng pH và hệ đệm trong ao, liều lượng 15 – 20 kg/100 m2, vôi được rải đều xuống đáy và bờ ao. Dùng máy đo hoặc quỳ tím để đo pH đáy, nếu pH vẫn thấp thì nên bón thêm vôi, điều chỉnh pH từ 7,5 trở lên. Nếu người nuôi có khả năng về kinh tế thì có thể đầu tư trải bạt toàn bộ nền đáy và bờ ao để ngăn xì phèn là tốt nhất.

Bón vôi 

Đối với ao đất phèn, nên tăng công suất của dàn quạt nước từ 25 lên 30 hp/ha (mã lực) và thay dàn quạt cánh bằng quạt lông nhím nhằm cung cấp đủ dưỡng khí cho tôm. Lấy nước vào ao 1,2m – 1,5 m, khử trùng và bật quạt nước, đo lại pH.

Nếu chỉ số này vẫn thấp thì có thể lấy vôi nông nghiệp và vôi đen (dolomite) hòa loãng lấy nước tạt vào buổi đêm liều lượng 2 – 4 kg/100 m2, nếu nước bị đục và có váng phèn thì có thể dùng  EDTA để keo tụ váng phèn. 

Sau khi xử lý nước có thể bón cám ủ, bột cá để gây màu nước trong ao đồng thời bổ sung chất khoáng để giữ màu nước được bền, lâu.

Khi ao lên màu nước, kiểm tra độ trong của nước đạt 35 – 40 cm là được, cần kiểm tra các yếu tố môi trường như độ mặn, pH, H2S lần cuối trước khi thả tôm.

Lưu ý:

Sau mỗi trận mưa, nước mưa có chứa acid và lượng phèn trên bờ có thể trôi xuống ao làm giảm pH. Do đó, cần dùng Zeolite để keo tụ chất bẩn, sau đó sử dụng chế phẩm sinh học để khoáng hóa đáy ao, đồng thời dùng vôi dolomite hòa vào nước ngọt 24 giờ; sau đó tạt đều xuống ao lúc 8 – 10 giờ đêm, liều lượng 1,7 kg/100 m3 nước. Nên rải vôi nông nghiệp quanh bờ ao trước khi trời mưa. Khi mưa to, mực nước ao nuôi lên cao, cần xả bớt nước mặt để tránh giảm độ mặn đột ngột và tràn bờ, vỡ bọng, cống, kết hợp quạt nước để tránh hiện tượng phân tầng nước.

Trời sắp mưa, cần giảm lượng thức ăn hoặc thậm chí ngừng cho ăn, chờ đến khi ngớt mưa, cho ăn với số lượng giảm 30% – 50% lượng thức ăn bình thường. Nếu dư thức ăn sẽ làm cho tảo lục phát triển mạnh, pH nước ao dao động, tôm sẽ bị đóng rong.

Để bảo đảm sức đề kháng và tránh cho tôm bị mềm vỏ, có thể trộn men vi sinh tiêu hóa DIGEST, khoáng chất BP K+Vitamin C vào bữa chính cho tôm ăn mỗi ngày. Từ tháng nuôi thứ 2 trở đi, cần vận hành quạt khí liên tục để cung cấp đủ dưỡng khí cho tôm nuôi, ổn định pH trong ao bằng vôi nông nghiệp và dolomite. Sau 2 tháng, có thể xi phông chất thải dưới đáy ao do quạt nước gom tụ lại, tạo điều kiện thuận lợi cho tôm phát triển tốt.                   

Cảm ơn quý bà con theo dõi, cần liên hệ tư vấn hỗ trợ sản phẩm vui lòng gọi số hotline 0911.121.781

  • Trang chủ
  • Phone
  • Mail
  • Zalo